De Veiligheidsregio’s en informatiegestuurde veiligheid

Arnhem   •   6 november 2019

D

it artikel is een eerste deel in de serie over informatiegestuurde veiligheid in de veiligheidsregio’s. GRIND Advies publiceert regelmatig stukken over dit onderwerp en de meest relevante issues die hierbij om de hoek komen kijken.

Big Data

In de huidige tijd is steeds meer informatie, steeds sneller en op steeds meer verschillende plekken beschikbaar. De hoeveelheid beschikbare informatie neemt jaarlijks exponentieel toe.

volume-of-data-information

Deze enorme steeds sneller toenemende hoeveelheid data biedt verschillende kansen en ontwikkelopgaves voor de Veiligheidsregio’s in Nederland. Al deze kansen en ontwikkelopgaven kunnen worden samengevat onder de noemer informatiegestuurd werken, of nog specifieker, informatiegestuurde veiligheid. Wanneer dit goed wordt opgepakt dan zorgt de Veiligheidsregio ervoor dat de relevante data op het goede moment voor de juiste partijen inzichtelijk is.

De Veiligheidsregio als spin in het (data) netwerk

De verschillende soorten actuele data kunnen zowel in de warme, de koude, als de nafase de Veiligheidsregio helpen bij het beter invullen van haar rol als netwerkregisseur. Om dit goed in te kunnen vullen, moet de Veiligheidsregio wel zorgen dat ze een goede informatiepositie voor zichzelf en haar partners organiseert. Hiervoor moet de Veiligheidsregio een proces inrichten waarbij het op gerichte wijze ruwe data verzamelt, registreert en analyseert om met de uitkomsten de informatiepositie van de organisatie te verbeteren. Uiteindelijk worden hier besluitvormingsprocessen in de eigen organisatie (en in partner organisaties) ondersteund.

Informatiegestuurde veiligheid betekent ook dat het niet altijd meer voldoende is om 1x per 4 jaar een risicoprofiel op te stellen. Om beslissingen gebaseerd op actuele data te nemen, moeten deze data en de bijbehorende inzichten continu en real time beschikbaar zijn. Hiermee kan de VRNB haar rol als netwerk en dataregisseur beter uitvoeren, en kunnen haar partners wanneer nodig beter acteren.

Bovenstaande gaat verder dan het tijdens incidenten in beeld hebben van wat er aan de hand is. De VRBN is namelijk al goed in staat om tijdens incidenten de juiste informatie op een goede manier beschikbaar te hebben. Informatiegestuurde veiligheid betekent veel meer dat de omgeving continue wordt gemonitord op potentiële risico’s. Hierbij speelt in de praktijk dat veel informatie al beschikbaar is. De uitdaging hierbij is dan ook niet zozeer om aan informatie te komen, maar juist om deze gestructureerd te verzamelen en te ontsluiten, en daarna in de juiste context te plaatsen.

Denk hierbij bijvoorbeeld in de lauwe fase aan een mogelijkheid om bij een evenement alle verkeersstromen, het weer, incidenten etc. in 1 oogopslag te kunnen zien. Hier kan dan direct een risico-inventarisatie mee worden gemaakt waarmee er een informatievoorsprong is wanneer er een daadwerkelijk incident tijdens het evenement gebeurd.

informatiegestuurde-veiligheid-map

In de koude fase kan de informatie (die deels ook met ketenpartners gedeeld kan worden) ook gebruikt worden om bijvoorbeeld een trendanalyse te maken, waardoor specifiek beleid voor een wijk of regio opgesteld kan worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hotspots met veel hulpbehoevende burgers of juist veel bomen die besmet zijn met de eikenprocessierups.

Het Veiligheids Informatie Knooppunt

Informatiegestuurde veiligheid kan het beste worden georganiseerd met een Veiligheids-Informatie Knooppunt (VIK). Het VIK is een software applicatie die het informatiegestuurd werken ondersteunt door het faciliteren van het verzamelen, samenvoegen, analyseren, onderzoeken en publiceren van data uit verschillende bronnen zoals gemeenten, de omgevingsdienst, GGD, politie, de waterschappen enz. Door de juiste info te combineren hebben de gebruikers snel een compleet beeld met informatie uit verschillende bronnen die direct in 1 portal te zien is.

Het VIK is een daadwerkelijk knooppunt wat rechtstreeks op de broninformatie gekoppeld wordt. Daarnaast wordt er ook eigen kennis wordt binnen het VIK gemaakt. Dit gebeurd door , door de data om te zetten in informatie en deze informatie te veredelen tot kennis. Het VIK geeft op deze wijze een zo compleet mogelijk actueel veiligheidsbeeld van een Veiligheidsregio, zodat alle stakeholders vanuit hun eigen perspectief kunnen bepalen wat er aan de hand is en wat dat betekent. Het VIK is hierdoor ook een platform om met elkaar in gesprek te gaan over de risico’s en kwetsbaarheden in de regio en samen na te denken over mogelijke maatregelen.